Bir çocuğa, ölümü ya da yaşanan bir trajediyi anlatmak, bir ebeveynlerin karşılaşacağı en zor durumlardan biri. Ölümü okul öncesindeki bir çocuğa açıklamak ve onların başa çıkmasına yardımcı olmak son derece zor olabilir. Ebeveynler, çocukların ölümü anlayamayacağı ve de karşılaşacakları sorular karşısında ne cevap vereceklerini bilemediklerinden ölüm konusunu konuşmaktan kaçınırlar. Ancak çocuğunuz bu konuda size sorular yönlendiriyorsa onu yanıtsız bırakmak onu meraka ve karanlığa iter.
Ölüm konusunu çocuğunuzla hiç konuşmadığınız takdirde, hayatınızda var olan yakın birini kaybettiğinizde çocuğunuz duruma tamamen hazırlıksız yakalanacaktır. Bu noktada en doğru yol bu konuda merak ve korku yaşayan çocuğunuza sizin yardımcı olmanızdır. Çocuğunuza bu konu hakkında aşağıdaki örneğime benzer bir konuşma yapabilirsiniz.

“Anne sen de ölecek misin?”
Tabii ki, eğer okul öncesi çocuklarınız bu soruları soruyorsa, mümkün olduğunca dürüst ve güven verici bir şekilde cevap verin. Örneğin; çocuğunuza, çoğu ebeveynin, çocuklarının büyüdüklerini ve de kendi çocuklarına sahip olduklarını da gördüklerini söyleyebilirsiniz. Ebeveyn olarak sizlerin de ebeveynleri (büyükanne ve büyükbabalarınız) hala yaşıyorsa, örnek olarak onlara işaret edin. Ancak kendi ebeveynlerinize uzun ömürlü olduklarına dair örnekler vermek, çocuğunuzun “büyükannem ölecek mi?” diye sormasına da neden olabilir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda annenizin bir hastalığı olmadığı sürece, mantıklı ve doğru bir şekilde, “Birçok insan çok uzun sürer yaşar. İnsanların çoğu 75 ya da 80 yaşına kadar yaşayabilir, ancak bazı insanlar 100 yıl ya da daha kısa süre yaşayabilir. Ben de, büyükannende uzun seneler yaşamak istiyoruz ve sağlıklı kalabilmek için de kendimize iyi bakıyoruz. İnsanlar ne zaman öleceklerini tahmin edemezler. Elbette uzun ve sağlıklı yaşayıp, senin de büyüdüğünü, okula gittiğini, işe gittiğini, bir ailen olduğunu görmek istiyorum’’ diye yanıt verebilirsiniz.

Çocuk kitaplarından faydalanılabilir
Bu süreçte ölümü anlamlandırmalarına ve de öğrenmelerine yardımcı olabilecek çocuk kitapları bulabilirsiniz. Tabii alacağınız kitabın çocuğunuza uygun olup olmadığına bakmak için önce kendiniz kitaba bir göz gezdirmeyi de unutmayın. Ayrıca, ailenizin bir üyesini ya da yakın çevrenizde birini kaybettiyseniz ve de çocuğunuz yoğun uzun süreli duygular yaşıyorsa, sorularını yanıtlamakta yetersiz kaldığınızı hissederseniz çocuğunuzun bir uzman tarafından değerlendirilmesi daha sağlıklı olacaktır.

Uzman Gelişim Psikoloğu  /  Pırıl TEZCAN